Kalisz

Wyznawcy prawosławia w Kaliszu pojawili się w połowie XVIII w. i pochodzili z Macedonii. W 1782 r. na wschodniej pierzei rynku zakupili kamienicę i urządzili w niej kaplicę prywatną. Władze miasta przekazały w 1818 r. Macedończykom dawny kościół zakonu franciszkanek na ulicy św. Stanisława. Nowo urządzona cerkiew była pod wezwaniem św. Atanazego. Pierwszym kapelanem społeczności kaliskiej został w początkach XIX w. ks. Teodor Petrowicz, jego następcą był ks. Atanazy Sawicz, pełniący tę funkcję w latach 1808-1827. Po nim kapelaństwo przejął Bazyli Borysewicz.

W 1832 roku w Sali Musztry byłego Korpusu Kadetów urządzono prawosławną cerkiew pułkową p.w.św. Jerzego dla żołnierzy rosyjskich garnizonu kaliskiego. Na początku lat 30 XIX w. założono na terenie wsi Majków, cmentarz prawosławny.

W roku 1843 miejsce ks. Borysowicza zajął ks. Zachariusz Lewicki, a po nim opiekę duszpasterską sprawował ks. Aleksander Kręglewski. W 1848 proboszczem parafii prawosławnej w Kaliszu został ks. Jakub Kraszanowski.

W 1874 r. władze rosyjskie zakupiły od prywatnych właścicieli nieruchomość położoną przy zbiegu ulic Warszawskiej i Placu św. Józefa. W 1875 r. rozpoczęły się prace budowlane. Cerkiew wyświęcono w 1877 r.

Po zakończeniu wojny sobór, jak i budynki parafialne na ul. Niecałej weszły w posiadanie polskich władz wojskowych. W zajętym soborze pietropawłowskim władze wojskowe zamierzały w urządzić kościół garnizonowy. Jednocześnie Rada Miejska Kalisza kierując się racjami historycznymi, moralnymi i architektonicznymi podjęła decyzję o zburzeniu soboru. Po kilkuletnim stanie niepewności, spowodowanym m. in. sytuacją prawną nieruchomości, na której zbudowano sobór, wojsko otrzymało kościół poewangelicki, natomiast świątynia została ostatecznie rozebrana w 1930 r.

W pierwszych latach powojennych, msze sprawowano w kapliczkach cmentarnych na Majkowie i na ul. Górnośląskiej. W styczniu 1921 r. Zarząd Parafii Prawosławnej zwrócił się z prośbą do władz Kalisza o wyrażenie zgody na organizację kaplicy w szkole ewangelickiej na ul. Niecałej. W 1926 r. w odzyskanym budynku parafialnym na ul. Niecałej, Zarząd Parafii Prawosławnej urządził za zgodą władz miejskich kaplicę. W 1927 r. Zarząd Parafii Prawosławnej prosił władze miasta o przekazanie materiałów budowlanych pochodzących z rozbiórki na potrzeby budowy nowej kaplicy.

W 1928 r. rozpoczęto budowę cerkwi na ul. Niecałej. W dniu 7 kwietnia 1929 r. nastąpiło poświęcenie kamienia węgielnego, a we wrześniu 1930 r. oficjalnie oddano cerkiew do użytku wiernych. W latach 20-40. XX w. proboszczem prawosławnej parafii kaliskiej był ks. zakonny Herman Kariakin i pełnił tę funkcję do 1945 r.

W czasie II wojny światowej kościół p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła był ostoją dla wszystkich osób wyznania prawosławnego przebywających w Kaliszu. W 1945 r. ks. Kariakina zastąpił ks. Teodot Malutczyk, który posługę duszpasterską pełnił do 1998 r. Zmarł 8.02.1999r. Od 01.08.1998 r. proboszczem parafii prawosławnej w Kaliszu został ksiądz Mirosław Antosiuk. W latach 1999-2004 przeprowadzono zewnętrzny remont Cerkwi. W roku 2004 cerkiew została podświetlona. Parafia kaliska jest nieliczna i liczy zaledwie 30 osób.

Stałe nabożeństwa odbywają się wg porządku:

• niedziela, 10:00 – Boska Liturgia
• dni świąteczne, 9:00 – Boska Liturgia