Patron diecezji

Św. Aleksander Newski

Dni pamięci:

  • 12 września (30 sierpnia)
  • 6 grudnia (23 listopada)

Święty książę Aleksander Newski urodził się w maju 1221 roku w Perejasławie-Zaleskim w rodzinie księcia Jarosława II Wsiewołodowicza oraz św. księżny Rościsławy Mścisławowny (imię mnisze Eufrozyna). Dorastał przyszły wielkiego książę Ziemi Ruskiej w Perejasławie-Zaleskim, gdzie panował jego ojciec. W 1227 roku książę Jarosław na prośbę mieszkańców Nowogrodu Wielkiego przeniósł się do tego miasta, by tam objąć panowanie, gdzie zabrał ze sobą synów, przyszłych świętych Teodora i Aleksandra.

Od najmłodszych lat św. Aleksander towarzyszył swojemu ojcu w kampaniach. W 1236 roku Jarosław udał się do Kijowa, zostawiając swego syna Aleksandra, aby samodzielnie rządził w Nowogrodzie. W 1239 roku Aleksander ożenił się, biorąc za żonę córkę połockiego księcia Briaczysława, która w świętym chrzcie otrzymała imię Aleksandra. Dorosłość młodego księcia Aleksandra, który od teraz miał nie tyle pomagać ojcu, co samodzielnie rządzić, zbiegła się z najtrudniejszym czasem w historii Rusi. Mongolskie hordy nadchodziły ze Wschodu, niszcząc wszystko na swojej drodze. Z kolei z Zachodu nadciągały szwedzkie i germańskie zakony rycerskie, które z błogosławieństwa biskupa Rzymu zuchwale mianowali się „krzyżakami”, czyli zbrojnym formacjami niosącymi Krzyż Pański.

W tej właśnie strasznej godzinie Opatrzność Boża dała Ziemi Ruskiej świętego księcia Aleksandra: wielkiego wojownika, orędownika, ascetę i budowniczego. Korzystając z nawały tatarskiej oraz rozgromu miast Rusi Kijowskiej, Szwedzi zebrali w 1240 wielką armię i wysłali wiele statków do Newy pod dowództwem Księcia Birgera Magnussona. Dumny Szwed posłał do św. Aleksandra posłańców ze słowami: „Jeśli możesz bronić się to bronić się, ja już podbijam twoją ziemię”. Święty Aleksander nie miał jeszcze 20 lat, długo modlił się w cerkwi św. Zofii, Mądrości Bożej. Po wyjściu ze świątyni święty Aleksander zwrócił się do nowgorodczyków takimi słowami: „Bóg nie w sile, lecz w prawdzie” i zacytował proroka Dawida: Jedni wolą rydwan, drudzy konie, a nasza siła w imieniu Pana, Boga naszego. Tamci się zachwiali i upadli, a my stoimy i trwamy. Panie, wybaw króla, a nas wysłuchaj w dniu, gdy Cię wzywamy (Psalm 19). Mając mały oddział wojowników, lecz ufając Świętej Trójcy, książę pośpieszył na wrogów – nie było czasu, by czekać na pomoc ojca, który jeszcze nie wiedział o ataku. Wtedy też Pan Zastępów objawił św. Aleksandrowi swoją wolę. Jeden z jego żołnierzy stojący w patrolu morskim, Filip, ujrzał o świcie 15 lipca płynącą łódź ze świętymi męczennikami Borysem i Glebem, ubranymi w czerwone szaty. Borys miał wtedy powiedzieć: „Bracie Glebie, każ wioślarzom płynąć, pomożemy naszemu bratu Aleksandrowi”.

15 lipca 1240 roku na brzegu rzeki Newy stoczyła się wielka bitwa ze szwedzkimi krzyżakami, którą z triumfalnym zwycięstwem wygrało wojsko Świętego Aleksandra. Następnego dnia Bóg dokonał kolejnego objawienia: na przeciwnym brzegu rzeki Jeżora, znaleziono zwłoki szwedzkich rycerzy zamordowanych przez nieznaną siłę, gdyż bagna uniemożliwiły wcześniej wojownikom Aleksandra dostania się do tego miejsca. A więc sam Anioł Pański pomógł bogobojnemu wojskowi newskiego księcia osiągnąć zwycięstwo. Po tej bitwie ruski lud zaczął tytułować księcia Aleksandra z Nowogrodu – Newskim.

Święty Aleksander Newski miał jest jeszcze stoczyć nie jedną bitwę dyplomatyczną i militarną, zarówno z napastnikami ze Wschodu jak i Zachodu. Ze wszystkich wyszedł zwycięzcą i obronił zarówno Ziemię Ruską jakie Święte Prawosławie przed wrogami. W 1263 roku wracając z ciężkiej podróży z Mongolii, książę Aleksander zachorował i zmarł w przedmieściach Włodzimierza. Przed śmiercią Aleksander przyjął postrzyżyny mnisze z imieniem Aleksy. 14 listopada 1263 roku Święty Aleksander odszedł do niebiańskiego świata. 23 listopada podczas pochówku świątyni pw. Narodzenia Pańskim we Włodzimierzu, Bóg objawił kolejny cud. Kiedy metropolita Cyryl chciał włożyć w ręce świętego modlitwę rozgrzeszającą, książę sam wyciągnął po nią rękę.

W 1547 roku Święty Aleksander Newski został oficjalnie kanonizowany przez Rosyjski Kościół Prawosławny na Soborze cerkiewnym w Moskwie.