Toruńskie obchody 100-lecia Autokefalii PAKP w Ratuszu Staromiejskim.

Z Błogosławieństwa Ordynariusza Diecezji Łódzko-Poznańskiej, Jego Ekscelencji Najprzewielebniejszego Biskupa Atanazego, w dniu 1 grudnia 2024 roku, odbyło się historyczne wydarzenie, które promuje 100-lecie niezależności czyli Autokefalii Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Gotycki toruński staromiejski ratusz – symbol miejskiej władzy i skarbnica toruńskich zabytków – stał się miejscem obchodów 100-lecia autokefalii Kościoła Prawosławnego w Polsce. Uroczystość ta, przekroczyła granice niewielkiej toruńskiej wspólnoty prawosławnej pw. Św. Mikołaja Cudotwórcy, i stała się nie tylko ogólnomiejskim, ale i ogólnowojewódzkim wydarzeniem. Obchody odbywały się pod patronatami: Jego Ekscelencji biskupa Atanazego – Ordynariusza Łódzko-Poznańskiego, Marszałka Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotra Całbeckiego i Prezydenta Miasta Torunia Pawła Gulewskiego. Na uroczystość przybył poseł na Sejm RP Jan Krzysztof Ardanowski, przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, przedstawiciele służb mundurowych, profesorowie Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu, duchowieństwo rzymsko-katolickie i protestanckie, Prezes Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej- ks Janusz Olszański, przedstawiciele instytucji kulturalnych i organizacji pozarządowych, wierni toruńskiej parafii oraz wierni innych wyznań chrześcijańskich. Wielka Sala Mieszczańska toruńskiego ratusza zgromadziła ponad 350 osób. Cała uroczystość była zainicjowana przez ks. mitrata Mikołaja Hajduczenia i jego rodzinę, która na przestrzeni 45 lat posługi w Toruniu zyskała wielkie uznanie i szacunek wszystkich lokalnych środowisk miejskich i kościelnych. Uroczysty wieczór jubileuszowy został zorganizowany przy współpracy z fundacją kulturową „Harmonia Mundi”i dzięki dofinansowaniu z budżetu Kujawsko-Pomorskiego Urzędu Marszałkowskiego. W Wielkiej Sali Mieszczańskiej Ratusza Staromiejskiego w Toruniu dostojnych gości powitali i uroczystość prowadzili Michał Hajduczenia i matuszka Nadzieja Hajduczenia. Przemówienia i prelekcje wprowadziły zebranych w atmosferę i tematykę uroczystości. Do zgromadzonych zwrócili się parlamentarzyści, przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich a następnie specjalne prelekcje, poświęcone 100-leciu autokefalii PAKP i historii prawosławia w Toruniu wygłosili ks. mitrat Mikołaj Hajduczenia i Witali Michalczuk, pracownik naukowy Wydziału Artes Liberales Uniwersytetu Warszawskiego. Wystąpienie ks. Mkołaja Hajduczenia dotyczyło historii prawosławia w Toruniu oraz obszaru województwa kujawsko-pomorskiego. Ukazywało ono wieloletnie i wnikliwe badania toruńskiego proboszcza, których owocem są unikalne, niekiedy bardzo szczegółowe dokumenty i informacje o dziejach prawosławia tego regionu. Prelekcja pana Michalczuka nakreśliła sens pojęcia autokefalii i jej zasadności względem polskiego prawosławia, które na przestrzeni tysiąca lat swojej historii wykształciło niepowtarzalną tradycję i kulturę. Podkreślił on, że dorobek ten wyróżnia nasze rdzenne prawosławie spośród wielkiej rodziny prawosławnych narodów. Wierni kościoła prawosławnego, niosący bogactwo swej wielkiej tradycji, byli ponadto gorącymi patriotami, budowniczymi potęgi i kultury dawnej Rzeczypospolitej. Stanowi to zachętę i wzorzec dla nas w dniu dzisiejszym, a zarazem może być inspiracją dla innych wyznań, które mają możliwość czerpać i inspirować się dorobkiem polskiego prawosławia. Znaczną częścią uroczystego wieczoru był występ Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej „Katapetasma”, którego pomysłodawcą i dyrygentem jest torunianin dr Łukasza Hajduczenia – wybitny muzyk , solista operowy , a także badacz muzyki cerkiewnej. Przygotował wraz z zespołem specjalny program, otwierający przed słuchaczami niepowtarzalne bogactwo i piękno muzyki cerkiewnej, która zaistniała w ramach tradycji polskiego prawosławia. Niezwykły koncert zespołu „KATAPETASMA” spotkał się z wysoką oceną licznie obecnych muzyków profesjonalistów, profesorów toruńskich szkół muzycznych i gorącym serdecznym przyjęciem publiczności. Piękno śpiewu prawosławnego, po raz kolejny ukazało swoją zbawczą siłę i potęgę przed publicznością . Po koncercie nastąpiło otwarcie wystawy „Metropolita Dionizy Waledyński – człowiek Niepodległej”, która z błogosławieństwa Jego Eminencji Metropolity Sawy została eksponowana w toruńskim ratuszu w Sali KrólewskiejMuzeum Okręgowego. Wystawa prezentowała ponad 20 oryginalnych zdjęć z okresu międzywojennego, ukazujących historyczne momenty ogłoszenia autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce, a ponadto wydarzenia z wybitnej działalności pierwszego zwierzchnika i twórczy autokefalii metropolity Dionizego Waledyńskiego. Zabytkowe fotografie, cieszyły się niezwykłym zainteresowaniem przybyłej publiczności, wśród której było wielu historyków, przedstawicieli świata nauki, którzy odkryli dla siebie wiele, dotąd nieznanych szczegółów wyjątkowej historii Kościoła prawosławnego w II Rzeczypospolitej. Epilogiem uroczystego wieczoru był poczęstunek przygotowany dla wszystkich przybyłych gości, w centrum którego znajdował się ogromny tort z napisem „100-lat autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce”. Wspólne rozmowy, dyskusje i ogromna satysfakcja naukowa i artystyczna zgromadzonych ludzi potwierdziły, że niewielka toruńska wspólnota pod wezwaniem Św. Mikołaja Cudotwórcy jest niezbywalnym elementem kulturowego pejzażu Torunia. Jest owym „wschodnim płucem”, którym w pełni oddycha miasto i region.
tekst i foto: matuszka Nadzieja Hajduczenia